Thứ Ba, 15 tháng 1, 2013

Thứ Hai, 14 tháng 1, 2013

SỐC PHẢN VỆ




SỐC PHẢN VỆ

Sốc phản vệ là tình trạng phản ứng quá mẫn toàn thân nguy hiểm diễn tiến nhanh và có thể dẫn đến tử vong.
Phản ứng phản vệ được kích hoạt bởi globulin miễn dịch IgE phụ thuộc vào tế bào miễn dịch thiết yếu ngay sau khi cơ thể tiếp xúc với dị nguyên

Lâm sàng
 
üBiểu hiện lâm sàng của sốc phản vệ thường xảy ra trong vòng 5-30 phút sau khi tiếp xúc với dị nguyên
üKhoảng 5 - 20%: phản vệ tái phát sau 8 giờ
ü<1% sốc phản vệ kéo dài >48 giờ. 

Bảng 1. Dấu hiệu và triệu chứng phản vệ
Cơ quan
Biểu hiện
Da
Mề đay, phù mạch, hồng ban, ngứa
Hô hấp
Khó thở, khò khè, phù nề đường thở, viêm mũi
Tiêu hóa
Buồn nôn, nôn, tiêu chảy, đau bụng
Tim mạch
Nhịp nhanh, đau ngực, tụt huyết áp, ngưng tim
Thần kinh
Nhức đầu, chóng mặt, co giật
  

Triệu chứng
Tần suất, %
Mề đay, phù mạch
Khó thở, khò khè
Chóng mặt, ngất, tụt huyết áp
Buồn nôn, nôn ói, tiêu chảy, đau bụng
Phù nề thanh quản
Chứng đỏ bừng
Nhức đầu
Viêm mũi
Ngứa
Co giật
88
47
33
30
56
46
15
16
4,5
1,5


Chẩn đoán phân biệt
 
§Hen phế quản
§Thuyên tắc phổi
§Phù phổi cấp
§Ngất do phế vị
§Nhồi máu cơ tim cấp gây choáng
§Choáng nhiễm trùng 

Điều trị
  

Tư thế và thở oxy
Nằm ngữa hoặc Trendelenburg’s.
Thở oxy 8 – 10 l/p vì giảm oxy máu hoặc rối loạn chức năng cơ tim 
 
Epinephrine
Tác động cả ab adrenergic:
 Giảm bớt tính thấm thành mạch
 Dãn cơ trơn
 Co mạch 

Liều dùng: 0,3-0,5 mg TB (0,3-0,5 ml epinephrine 1:1000), mỗi 5-15 phút.
Nếu không hiệu quả và có dấu hiệu sốc hay tụt huyết áp thì tiêm TM 0,5-1,0 ml dung dịch 1:10000 (0,05-0,1 mg) mỗi 10-20 phút hoặc qua đường khí quản. 

Kháng histamin
ØH1:
üNổi mề đay, phù mạch hoặc ngứa
üDiphenhydramine 25 - 50 mg.
ØH2:
üRanitidine 50 mg.
 
Corticosteroids
üPrednisone (40 mg uống)
üSolu-Medrol (40 mg TM)
Giảm nguy cơ phản ứng kéo dài hoặc phòng ngừa phản vệ tái phát.

 
Kích thích β2
üBệnh nhân co thắt phế quản.
üDùng đường khí dung.
 

Phòng ngừa

Sử dụng corticoid và kháng histamin trước ở những bn có tiền căn dị ứng cần dùng thuốc (cản quang…).
Test da giúp phát hiện phản ứng dị ứng đối với các thuốc gây phản ứng dị ứng.
Hướng dẫn kỹ bn có tiền căn dị ứng hoặc choáng phản vệ cần khai báo với thầy thuốc.