SỐC PHẢN VỆ

SỐC PHẢN VỆ

Sốc phản vệ là tình trạng phản ứng quá mẫn toàn thân nguy hiểm diễn tiến nhanh và có thể dẫn đến tử vong.

Phản ứng phản vệ được kích hoạt bởi globulin miễn dịch IgE phụ thuộc vào tế bào miễn dịch thiết yếu ngay sau khi cơ thể tiếp xúc với dị nguyên. 

Lâm sàng

 

üBiểu hiện lâm sàng của sốc phản vệ thường xảy ra trong vòng 5-30 phút sau khi tiếp xúc với dị nguyên

üKhoảng 5 - 20%: phản vệ tái phát sau 8 giờ

ü<1% sốc phản vệ kéo dài >48 giờ. 

Bảng 1. Dấu hiệu và triệu chứng phản vệ
Cơ quan	Biểu hiện
Da	Mề đay, phù mạch, hồng ban, ngứa
Hô hấp	Khó thở, khò khè, phù nề đường thở, viêm mũi
Tiêu hóa	Buồn nôn, nôn, tiêu chảy, đau bụng
Tim mạch	Nhịp nhanh, đau ngực, tụt huyết áp, ngưng tim
Thần kinh	Nhức đầu, chóng mặt, co giật

  

Triệu chứng	Tần suất, %
Mề đay, phù mạch Khó thở, khò khè Chóng mặt, ngất, tụt huyết áp Buồn nôn, nôn ói, tiêu chảy, đau bụng Phù nề thanh quản Chứng đỏ bừng Nhức đầu Viêm mũi Ngứa Co giật	88 47 33 30 56 46 15 16 4,5 1,5

Chẩn đoán phân biệt

 

§Hen phế quản

§Thuyên tắc phổi

§Phù phổi cấp

§Ngất do phế vị

§Nhồi máu cơ tim cấp gây choáng

§Choáng nhiễm trùng 

Điều trị

  

•Tư thế và thở oxy

–Nằm ngữa hoặc Trendelenburg’s.

–

–

–

–Thở oxy 8 – 10 l/p vì giảm oxy máu hoặc rối loạn chức năng cơ tim 

 

•Epinephrine

Tác động cả a và b adrenergic:

– Giảm bớt tính thấm thành mạch

– Dãn cơ trơn

– Co mạch 

•Liều dùng: 0,3-0,5 mg TB (0,3-0,5 ml epinephrine 1:1000), mỗi 5-15 phút.

•Nếu không hiệu quả và có dấu hiệu sốc hay tụt huyết áp thì tiêm TM 0,5-1,0 ml dung dịch 1:10000 (0,05-0,1 mg) mỗi 10-20 phút hoặc qua đường khí quản. 

•Kháng histamin

ØH1:

üNổi mề đay, phù mạch hoặc ngứa

üDiphenhydramine 25 - 50 mg.

ØH2:

üRanitidine 50 mg.

 

•Corticosteroids

üPrednisone (40 mg uống)

üSolu-Medrol (40 mg TM)

Giảm nguy cơ phản ứng kéo dài hoặc phòng ngừa phản vệ tái phát.

• 

Kích thích β2

üBệnh nhân co thắt phế quản.

üDùng đường khí dung.

 

Phòng ngừa

•Sử dụng corticoid và kháng histamin trước ở những bn có tiền căn dị ứng cần dùng thuốc (cản quang…).

•Test da giúp phát hiện phản ứng dị ứng đối với các thuốc gây phản ứng dị ứng.

•Hướng dẫn kỹ bn có tiền căn dị ứng hoặc choáng phản vệ cần khai báo với thầy thuốc.